Bugün sizlerle gitar amfilerinin sınıflarını ve temel amfi türleri olan kombo amfiler, head amfiler, kabinler ve lambalı-lambasız amfiler arasındaki farkları detaylıca inceleyeceğiz.
Köken olarak latinceden gelen ve anlamı “genişletmek, artırmak” olan “Amplificare” fiili, konumuz olan elektrikli müzik aletini tanımlamak üzere İngilizce’ye “Guitar Amplifier” olarak geçmiş. Gitarın sesini artıran anlamında kullanılan bu cihaza batılılar kısaca “Amp” diyor. Biz ise “Ampli” demeye başlamışız ancak daha sonra “Amfi” olarak kolayımıza gelmiş sanırım. Biz Garaj dil bilgisi bekçileri olarak yaşayan dile inandığımız için “amfi” kelimesini kullanmaya uzun süre önce karar verdik (Evet gerçekten böyle bir tartışma yaşandı).
O zaman gelin şimdi amfi türleri ve sınıfları nelerdir, bunların birbirlerinden farkları nedir inceleyelim.
Bir amfinin iki temel bileşeni vardır: preamp ve power amp. Bu iki aşama, gitarınızın sesini şekillendirmede farklı roller oynar.
Preamp ve power amp arasındaki denge, bir amfinin genel karakterini belirler. Bazı gitaristler, temiz bir power amp ile preamp overdrive'ını tercih ederken, diğerleri her iki aşamayı da sürüp daha zengin tonlar elde etmeyi sever.
Kombo amfiler, preamp, power amp ve hoparlörlerin tek bir kasada toplandığı, kompakt ve taşınabilir amfilerdir. Genellikle 10-12 inç arasında değişen hoparlör boyutlarına sahiptirler. Özellikle başlangıç ve orta seviye gitaristler için plug-and-play kolaylığı sunarlar. Fender Champion, Marshall MG, Vox Valvetronix gibi seriler popüler kombo amfi örnekleridir. Ancak kombo amfilerde hoparlör ve kabin değişimi yapmak pek mümkün değildir.
Head amfiler, preamp ve power amp kısımlarını içeren, ancak hoparlör ve kabini olmayan amfi kafalarıdır. Genellikle daha yüksek watt değerlerine sahip olup, harici bir kabine bağlanarak kullanılırlar. Böylece istediğiniz kabin ve hoparlör seçenekleriyle kendi sesinizi oluşturabilirsiniz. Mesa/Boogie Dual Rectifier, Peavey 6505, Marshall JCM800 bilindik head amfi örnekleridir. Taşınması ve kurulumu kombolara göre daha zahmetli olabilir.
Kabinler, içinde hoparlörler barındıran, kafa amfilerle birlikte kullanılan kasa sistemleridir. 1x12, 2x12, 4x10 gibi hoparlör konfigürasyonlarına sahip olabilirler. Kabin tasarımı ve içindeki hoparlörler, amfinizin final sesini doğrudan etkiler. Örneğin bir Marshall 1960A kabini, Celestion G12T-75 hoparlörleriyle o efsane 'brit' tonunu yaratır. Mesa/Boogie 4x12 kabinlerde ise Celestion V30 hoparlörler yaygındır ve yüksek gain tonlar için idealdir.
Lambalı amfiler (Tube amp), preamp ve power amp katlarında vakum tüpleri (lambaları) kullanan amfilerdir. 12AX7, ECC83, 6L6, EL34 gibi lamba tipleri sıklıkla kullanılır. Lambalı amfiler, tüplerin doğal kompresyonu ve armonik zenginliği sayesinde organik ve dinamik bir ses sunar. Canlı ve stüdyo kayıtlarında hala altın standart olarak kabul edilirler. Fender Twin Reverb, Vox AC30, Marshall Plexi, Hi-Watt DR103 efsane lambalı amfilerden sadece birkaçı. Ancak lambalar ısındıkça ses değişebilir ve periyodik bakım gerektirir.
Lambasız amfiler genellikle transistörlü ya da dijital modelleme teknolojisi kullanan amfilerdir. Daha kompakt, hafif ve bakım gerektirmeyen yapıdadırlar. Bazı modelleme amfileri, lambalı amfilerin sesini dijital olarak taklit edebilir ve çok sayıda amp-cabinet simülasyonu ve efekt sunar. Line6 Spider, Fender Mustang GT, Marshall Code serisi popüler lambasız amfi örnekleridir. Ancak lambalı amfilerin analog sıcaklığını ve dinamiklerini birebir yansıtamayabilirler.
Amfiler, çalışma prensipleri ve devre tasarımlarına göre farklı sınıflara ayrılır. Bu sınıflandırmalar, amfinin ses karakterini, verimliliğini ve kullanım alanlarını belirler.
Eğer Amfi sınıfı nasıl öğrenilir diye soracak olursanız, amfinin üzerindeki etiketlere ya da üretici web sitelerine göz atmanızı öneririz.
Sonuç olarak, amfi seçimi kişisel tercihlere, çalma tarzına ve ihtiyaçlara göre değişir. Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurarak, kendi sesinizi en iyi yansıtacak doğru amfiyi bulabilirsiniz. Sevdiğiniz grubun ya da sanatçının tonlarından hoşlandıysanız, o sesi oluşturan birçok etmen olabileceği gibi amfi tercihlerini de inceleyebilirsiniz. Umarız bu yazımız sizin amfiler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmanızda ve bir sonraki amfinizi seçme kararınızda yardımcı olmuştur.
